Ön çapraz bağ (ACL) yaralanmaları, sporcular ve aktif bireyler arasında sıkça görülen ciddi diz sorunlarıdır. Ön çapraz bağın (ACL) temel görevi dizin stabilitesini sağlamaktır, bu nedenle ön çapraz bağ yaralanmaları tedavi edilmezse dizde instabilite, kronik ağrı ve eklem dejenerasyonu gibi uzun vadeli problemlere yol açabilir.
Ön Çapraz Bağ (ACL) Cerrahisi Nedir?
Ön Çapraz bağ cerrahisi, hasarlı ön çapraz bağın yeniden yapılandırılması işlemidir. Bu cerrahide, genellikle hastanın kendi tendonları (otogreft) veya nadiren kadavradan alınan tendonlar (allogreft) kullanılarak ACL rekonstrüksiyonu yapılır.
Yaralanma Sonrası Doktora Ne Zaman Başvurmalı?
Ön çapraz bağ yaralanması şüphesi olan hastalar, dizde ani şişlik, ağrı, instabilite hissi ve hareket kısıtlılığı gibi belirtiler oluştuğunda derhal bir ortopedi uzmanına başvurmalıdır. Erken teşhis ve müdahale, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.
Yaralanma Sonrası Ne Zaman Ameliyat Edilmeli?
Ön çapraz bağ cerrahisi genellikle akut travmadan hemen sonra değil, yaralanma sonrası şişliğin azaldığı, diz hareket açıklığının büyük ölçüde geri kazanıldığı, ortalama 3-4 hafta sonraki dönemde planlanır. Bu dönemde yapılan ameliyat, ameliyat sonrası iyileşmeyi kolaylaştırır ve komplikasyon riskini azaltır.
Cerrahi Tedavinin Avantajları
- Stabilite Artışı: Diz ekleminin eski stabilitesine kavuşmasını sağlar.
- Ağrıyı Azaltır: Yaralanma sonrası oluşan kronik diz ağrısını belirgin şekilde azaltabilir.
- Aktif Yaşama Dönüş: Sporcuların veya aktif bireylerin eski fiziksel aktivitelerine dönme ihtimalini artırır.
- Uzun Vadeli Koruma: Eklemdeki erken dejenerasyonu önleyerek uzun vadeli diz sağlığını korur.
Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Ön çapraz bağ cerrahisi genellikle artroskopik yöntemle yapılır. Bu yöntem sayesinde herhangi bir kas ya da dokunun kesilmesine gerek kalmaz ve işlem küçük kesilerle gerçekleştirilir.
Artroskopik Cerrahinin Avantajları:
- İşlem sırasında kas veya dokular zarar görmez.
- Hastanede kalış süresi çok kısa veya genellikle günübirliktir.
- Enfeksiyon riski belirgin şekilde düşüktür.
- Kozmetik olarak ciddi bir iz kalmaz, küçük kesi izleri minimal düzeydedir.
1. Otogreft Kullanımı
En sık tercih edilen yöntemdir. Hastanın kendi tendonları, özellikle patellar tendon, hamstring tendonları veya quadriceps tendonu kullanılabilir.
Avantajları:
- Doku uyumluluğu mükemmeldir.
- Enfeksiyon ve bağışıklık reaksiyonları riski düşüktür.
- Yüksek başarı oranına sahiptir.
2. Allogreft Kullanımı
Kadavra dokusu tercih edilir, hastanın kendi dokusunu kullanmaktan kaçınmak isteyenler için bir seçenektir.
Avantajları:
- Ameliyat süresi daha kısa olabilir.
- Hastanın kendi tendonlarının alınmasına bağlı ağrı ve komplikasyonları azaltabilir.
Tedaviyi Ertelemenin Olumsuz Sonuçları
- Kronik diz instabilitesi
- Diğer bağ ve menisküs gibi yapıların ikincil yaralanmaları
- Erken eklem aşınması ve artrit
- Kronik ağrı ve hareket kısıtlılığı